Verrassend
Ja, vanwege de context waarin ik vandaag werk: de gevangenis. De ontvangst van de portiers is vriendelijk. Dat ik met Karin mee kom, opent deuren. Zij is hier al zo vaak geweest voor projecten van De Rode Antraciet.
Ik sta aan de eerste van een reeks loodzware deuren die een na een achter me dicht vallen, nadat ik mijn persoonlijke dingen en gsm in een locker achter laat. Na het inruilen van mijn identiteitskaart voor een papier met slecht belichte foto, mag ik verder. Tot de metaaldetector piept. Omdat er in mijn schoenen metaal is verwerkt. Ik moet even op kousenvoeten verder.
Bijzonder
De ondersteuner bevestigt dat het in de kapel is vandaag en ze wijst richting ijzeren wenteltrap. Door de hoge kale muren is de akoestiek erg vermoeiend. Maar er is dat binnenvallend zonlicht, dat doorheen het glasraam, kleurige bollen projecteert op de overstaande muur. Het verdrijft de gevangenissfeer.
Persoonlijk
Snel de beamer klaarzetten voor de sessie met Hartcoherentie. In de hoek wat turnmatjes voor de fysieke TRE-oefeningen in de namiddag. Nog stoelen, bekers, water en tafels in een kring. … Hoe maak je het hier iets gezelliger? En dan is het wachten tot na het intercom-signaal, waarna de deelnemers binnenschuiven.
Hartcoherentie: is een methode om stress te verminderen in haalbare stappen. Via je ademhaling en bewust te worden van je gevoel en denken wordt je lichaam weer rustig.
Biofeedback (de stressmeter) is software dat je stressniveau weergeeft op een scherm. Zeer efficiënt om te zien en te voelen hoe je met hartcoherentie stapsgewijs je stressniveau kunt verlagen.
Handen schudden, blikken wisselen, een kort vraagje, een lach en wat grapjes … Zo breken ze zich door de onwennigheid. Negen deelnemers stellen zich voor en Karin licht het thema ‘Stress’ toe. Ze creëert een sfeer van veiligheid waarin uitwisseling mogelijk wordt. Toch is voelbaar en zichtbaar hoe sommigen, krom van de spanning, niet lang stil kunnen zitten. Tijd voor actie!
Verbindend
Een van de deelnemers krijgt even later een sensor aan het oor. De rest van de groep schiet in de lach. Ondanks zijn verklaring stressvrij te zijn, geeft ‘de stressmeter’ een hoog stresslevel aan. Dat iedereen er op zit te kijken is nog een extra stressprikkel. En dus gaat de grafiek-lijn even wild op en neer, als het goedbedoeld lachend aanmoedigen van de anderen . Dat is wat de mannen wel het meest verrast: met eigen ogen op de stressmeter kunnen zien en gelijktijdig de opkomende rust binnenin terug kunnen voelen.
Perspectief
Wie hier 24u op 24u in spanning zit, herinnert zich na een tijd niet meer hoe dat is, ‘rust voelen’. Per 2, met kleine stressmetertjes, ontdekken ze hoe ze op prikkels inwendig minder geïrriteerd kunnen reageren. Ik zie gezichten trots oplichten, omdat ze doorhebben hoe ze met hun hartcoherentie-ademhaling, zichzelf terug tot rust kunnen brengen, binnen maar ook buiten de cel. Dat geeft perspectief.
Nuttig
De sfeer is anders geworden, ondanks de scherpe intercom die mededelingen het lokaal binnen schreeuwt. De plots binnenvallende chef, die namen komt noteren, wordt opener ontvangen. In de namiddag plannen we een fysieke ontspanningsoefening, TRE. Hoe ze die opgekropte spanningen in hun lichaam kunnen leren loslaten, al ‘shakend’. En zo beter kunnen slapen en terug wat ontspanning kunnen ervaren. Al weet je natuurlijk nooit wie er na het ‘appèl’ nog komen zal.
Wat is TRE?
Trauma & Tension Release Exercises (TRE) zijn een serie oefeningen die de trauma-expert David Bercelli ontwikkelde, om chronisch aanwezige spanning via een fysieke manier te ontladen. Je kunt daarmee jezelf weer tot rust brengen en je evenwicht terugwinnen.
TRE is een sterke tool om zonder woorden spanning te ontladen.
Bevrijdend
Na het middagappèl starten we met 8 deelnemers, in blauwgrijze slobberplunje met rode trui , in een grote kring. Dat je TRE kan doen, zonder veel te hoeven praten is een enorm voordeel. Karin & ik doen beurtelings de oefeningen voor. Ik merk hoe een deelnemer gretig alle poses nabootst! Voor hem was de voormiddag al een succes omdat ‘hij zichzelf beter begreep en in de hand kon houden”.
Als ik zie, hoe stijf en gespannen sommige twintigjarigen in hun lichaam zitten, moet ik ze wat afremmen in hun enthousiasme. Bij TRE leren deelnemers zichzelf te ‘reguleren’, namelijk binnen veilige bewegingsgrenzen blijven en zo zachtjes hun spanning kwijt raken. Deze rechtstaande oefeningen zijn de voorbereiding, om nadien liggend, de spieren de kans te geven om zachtjes los te trillen. En zo dieperliggende spanningen los te laten.
Iedereen zoekt zich een plek in de ruimte en gaat op een matje liggen. Karin begeleidt op luchtige toon en ik merk dat ieder lichaam trilt. Al is dat bij sommigen nauwelijks te zien. Er komt veel bij hen los. Van giechelen, tot nieuwsgierige vragen, verwondering. Wat een voordeel dat we met 2 deze groep kunnen begeleiden en praktische tips kunnen geven.
Wonderlijk
Voor de meesten is het een wonderlijke ervaring en zijn ze aangenaam verrast over het effect. We laten ze verder experimenteren. De grote kracht van TRE is dat mensen leren hoe ze op een bewuste manier zichzelf kunnen ont-stressen. Dat ze zelf hun veerkracht terug kunnen opbouwen, stap voor stap. In stilte blijven ze nog even liggen.
Na de rust vertellen ze in eigen woorden hoe het voor hen was:
- Marc (*): “Het lijkt of ik net een massage heb gehad. Ik ben heel ontspannen”
- Ilias: “ Heel blij dat ik het heb leren kennen. ’t Is een begin. “
- Abdel: “ Al maanden niet meer zo gevoeld”
- Jamal: “Dat ga ik vanavond voor het slapen doen”
- Luc: “Dat herken ik van mijne tijd bij de para’s. Om er vanaf te geraken. “
- Petre: “Wist niet dat ik dat trillen mocht laten gebeuren. Zo simpel. Merci”
- Fer: “ Zo eenvoudig en toch te doen, zelfs op cel”
En al brengt de intercom en de chef, hen snel weer in hun dagelijkse begrenzing, de hartcoherentie en de TRE geeft hun wel terug perspectief.
(*) voor de anonimiteit zijn de namen gewijzigd
Auteur: Jo Huylebroeck – vrijwilliger DRA